Etika kodo de ĵurnalismaj
principoj
Inter la homaj rajtoj estas tiuj de libera informado kaj
informiĝado, de libera esprimado de opinioj kaj
kritikoj. Sur ĉi tiuj fundamentaj homaj rajtoj baziĝas
la ĵurnalisma libereco, kiu devas ne esti malhelpata
per iuj ajn limigoj. Eldonistoj kaj ĵurnalistoj devas
esti sendependaj kaj plenumi siajn taskojn laŭ plej
bonaj scio kaj konscienco, ne influitaj de personaj
interesoj kaj fremdaj personoj. Surbaze de supraj konsideroj
Tutmonda Esperantista Ĵurnalista Asocio preskribas por
siaj membroj jenajn principojn:
- Respekto al la vero estas la plej alta principo de ĵurnalismo.
- Publikigotaj informoj, ĉu tekstoj, ĉu
fotoj, devas esti zorgeme kontrolataj rilate al la vero.
Ilian sencon oni ne devas ŝanĝi nek falsi per
prezentado, titolo aŭ bild-klarigo. Dokumentojn oni
devas komuniki fidele al ilia enhavo. Ne-konfirmitajn
informojn oni devas klare karakterizi kiel onidirojn,
supozojn aŭ eblojn. Se temas pri simbola foto, oni
klare devas indiki, ke ĝi ne estas dokumenta.
- Aperigitajn informojn aŭ asertojn, kiuj poste
pruviĝas malĝustaj, la koncerna komunikilo
devas el si mem reĝustigi tuj kaj en adekvata
maniero.
- Por havigi al si informojn, materialon kaj fotojn,
oni devas ne apliki malhonestajn kaj mallojalajn
metodojn.
- Ĉiu ĵurnalisme laboranta persono devas
gardi la profesian sekreton, devas ne denunci atestanton
kaj devas ne nomi informinton sen ties konsento.
- Redakciajn publikigojn devas ne influi privataj aŭ
komercaj interesoj de aliaj personoj. Oni devas klare
disigi redakciajn tekstojn de varbaj kaj reklamaj
tekstoj. Reklamaĵoj devas esti klare ekkoneblaj kiel
tiuspecaj.
- La ĵurnalismo respektas la privatan vivon kaj la
intim-sferon de l' homo. Nur se privata agado de homo
koncernas publikajn interesojn, oni povas diskuti ĝin
en amas-komunikiloj. Oni devas severe kontroli, ĉu
per tio estas vundataj la homaj rajtoj de
nekoncernatoj.
- Kontraŭas ĵurnalisman etikon, aperigi
nemotivitajn akuzojn, precipe se ili estas
malhonestigaj.
- Artikoloj, kiuj laŭ formo aŭ enhavo povas
vundi moralajn aŭ religiajn sentojn de iu grupo, ne
konformas al la ĵurnalisma etiko; tio precipe
validas ankaŭ por ilustraĵoj kaj
karikaturoj.
- Oni devas eviti ne-adekvatan sensacian prezenton de
perforto aŭ brutaleco. Precipe oni atentu protekti
junularon kontraŭ tio.
- Neniu devas esti diskriminaciata pro raso, religio,
nacieco aŭ lingvo.
- Raportado pri kurantaj kriminal-enketoj kaj procesoj
devas esti libera de antaŭjuĝoj. Akuziton oni
devas ne prezenti kvazaŭ kondamniton antaŭ
tribunala verdikto.
- Ĉe medicinaj temoj oni devas eviti sensacian
prezentadon, kiu povus provoki nemotivitan esperon.
Esploradoj ne jam finitaj estu prezentataj kiel
provizoraj.
- Neniu eldonisto kaj ĵurnalisto koruptiĝu
per akcepto de donacoj kaj avantaĝoj, kiuj povus
redukti la liberecon de decido.
- Altaj idealoj de ĵurnalismo devas esti pacamo,
solidareco kun subprematoj kaj defendo de l' homaj rajtoj
agnoskitaj de UN.
Adoptita en Nkongsamba
(Kamerunio, la 24an de julio 2014
Submetita ĉe la Jura
RegistroServo de Kongreso de la Popoloj la 26an de julio
2014 sub la referenco U-2014/1
|